locus gen được sử dụng trong xét nghiệm ADN như thế nào

Xét nghiệm ADN để xác minh quan hệ huyết thống dựa vào vật chất di truyền là ADN. Mỗi người thì ADN được di truyền một nửa đến từ Cha và một nửa từ Mẹ. ADN không thay đổi từ khi sinh ra đến khi mất đi và được di truyền từ đời này qua đời khác.

Đầu thập niên 1900, để phân tích quan hệ huyết thống thì người ta sử dụng nhóm máu. Phương pháp này độ chính xác không cao do nhóm máu được quyết định bởi nhiều gen. Đến năm 1986 thì công nghệ lấy dấu vân tay DNA do Alec Jeffreys phát minh. Một nhà sinh vật học trẻ tuổi tại Đại học Leicester, Vương quốc Anh. Lần đầu tiên được áp dụng cho một vụ án hình sự. Kể từ đó, xét nghiệm quan hệ cha con đã chuyển từ mức protein sang mức ADN. Một bước nhảy vọt về chất.

Vậy locus gen là gì? Tại sao được áp dụng trong xét nghiệm ADN

Locus gen là vị trí gen trên phân tử ADN. Locus gen có bản chất là STR (short tandem repeat) – các đoạn trình tự lặp lại ngắn. STR tồn tại khoảng 3% của phân tử ADN. Hầu hết các locus STR là đa hình và có mức độ đa hình cao. Do sự lặp lại của các trình tự lõi. Sự khác biệt này thường tuân theo quy luật di truyền đồng trội Mendel trong quá trình truyền gen.

Làm thế nào để xác định quan hệ huyết thống dựa vào Locus gen hay STR

Để xét nghiệm ADN bắt buộc phải lấy mẫu của 2 người cần xác minh. Mẫu là một trong các loại sau: máu, tóc, móng, niêm mạc, cuống rốn…Mẫu sau khi được tách ADN được nhân các locus gen lên hàng tỷ lần nhờ công nghệ PCR. Các locus gen được phân tích trên máy phân tích gen (genetic analyzer) để so sánh gen có giống hay khác nhau.

Thông thường 16 locus gen được sử dụng để so sánh (tiêu chuẩn cũ độ chính xác 99.99%). Năm 2018 thì FBI (Cục điều tra liên bang Mỹ) qui định 21 locus gen được sử dụng cho một xét nghiệm ADN với độ chính xác đạt 99.9999%. Trong số 21 locus nếu có từ 2 locus trở lên sai khác thì chứng tỏ không quan hệ huyết thống. Ngược lại nếu dưới 2 locus gen sai khác thì khả năng gen có hiện tượng đột biến và có thể sử dụng phương pháp STR X hoặc Y hoặc sử dụng bộ kit 36 locus mở rộng.